Projekt ustawy przygotowany przez Ministra Cyfryzacji, dotyczący zmian w przepisach o wspieraniu i rozwoju usług oraz sieci telekomunikacyjnych, budzi poważne zastrzeżenia samorządów. Związek Powiatów Polskich, w swoim stanowisku przekazanym w ramach uzgodnień z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, wskazuje na liczne ryzyka – od zbyt krótkich terminów proceduralnych, przez zagrożenie dla bezpieczeństwa inwestycji i interesu publicznego, po nieproporcjonalne obciążenia administracyjne i finansowe.

Biurokracja zamiast przyspieszenia

ZPP szczególnie krytykuje pomysł skrócenia terminów postępowań administracyjnych i ograniczenia wymogów formalnych przy inwestycjach telekomunikacyjnych. Zdaniem samorządowców, redukcja czasu na sporządzenie uzasadnienia odmowy dostępu do infrastruktury technicznej z 60 do 30 dni jest nierealna i może prowadzić do błędów oraz niekompletnych analiz. Jeszcze ostrzejszy sprzeciw budzi plan skrócenia terminu rozpatrywania zgłoszeń budowlanych z 21 do 14 dni. Powiaty podkreślają, że już obecne terminy są bardzo napięte, a dalsze ich skracanie doprowadzi do chaosu i spadku jakości decyzji. Jak zauważa ZPP, przy obecnych zasobach kadrowych urzędów powiatowych i liczbie spraw, „rozpatrzenie skomplikowanego wniosku w dwa tygodnie jest po prostu niemożliwe”. Związek przypomina też, że podobne zmiany były już wprowadzane – z 30 do 21 dni – i nie przyniosły oczekiwanych efektów przyspieszenia procedur.

Bezpieczeństwo i głos społeczności lokalnych

Samorządy ostrzegają, że niektóre z projektowanych rozwiązań mogą skutecznie wyłączyć obywateli i lokalne władze z procesu decyzyjnego. Dotyczy to zwłaszcza propozycji zniesienia obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę i zgłoszenia dla stacji bazowych na istniejących obiektach. W ocenie ZPP, takie inwestycje – często realizowane na wysokich budynkach – budzą duże zainteresowanie mieszkańców, dlatego konieczne jest zachowanie przejrzystości i możliwości udziału stron postępowania. Brak wymogu formalnego postępowania pozbawi organy budowlane możliwości weryfikacji bezpieczeństwa konstrukcji oraz poziomu oddziaływania pól elektromagnetycznych. Związek przypomina też, że infrastrukturą istotną dla bezpieczeństwa i obronności dysponują nie tylko instytucje rządowe, ale również jednostki samorządu terytorialnego, które nie mogą być pomijane w nowych regulacjach.

Finanse i odpowiedzialność za mienie publiczne

Duże kontrowersje wśród samorządów wywołały także zapisy dotyczące stawek za zajęcie pasa drogowego i terenów dróg wewnętrznych. ZPP ocenia, że proponowane w projekcie opłaty są zbyt niskie i w praktyce prowadzą do sytuacji, w której „koszty wysyłki umowy i faktury przewyższą dochody zarządcy drogi”. Związek proponuje wprowadzenie realnych stawek – 2 zł za 1 m² dziennie za prowadzenie robót oraz 25 zł za 1 m² rocznie za umieszczenie urządzeń. Jak podkreślono, brak adekwatnych opłat ograniczy samorządom kontrolę nad mieniem komunalnym, ponieważ wykonawcy prac telekomunikacyjnych nie będą mieli ekonomicznej motywacji, by występować o zgodę na zajęcie terenu. W przypadku dróg wewnętrznych, gdzie nie stosuje się kar administracyjnych, może to prowadzić do faktycznej utraty nadzoru nad majątkiem publicznym.

Przepisy bez uzasadnienia i groźba negatywnej opinii

ZPP apeluje również o rezygnację z szeregu przepisów, które w ocenie samorządów są zbędne lub dublują istniejące regulacje. Przykładem jest nowy art. 30 ust. 6¹ Prawa budowlanego, który nakłada na starostów obowiązek wysyłania dodatkowych zawiadomień o wydłużeniu terminu załatwienia sprawy. „To biurokracja dla biurokracji” – ocenia Związek, wskazując, że takie rozwiązanie zwiększy koszty postępowań, nie przynosząc żadnych korzyści proceduralnych. Zastrzeżenia dotyczą również projektu nowego art. 10d Prawa o ruchu drogowym, który – zdaniem ZPP – powinien znaleźć się w rozporządzeniu, a nie w ustawie, oraz zapisu o karach finansowych w Prawie komunikacji elektronicznej. Co istotne, Związek ostrzega, że utrzymanie kontrowersyjnych przepisów, zwłaszcza dotyczących skrócenia terminów w postępowaniach budowlanych, „będzie skutkowało negatywną opinią ZPP dla całego projektu”.

W swoim stanowisku Związek Powiatów Polskich nie kwestionuje potrzeby rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej i cyfrowej transformacji kraju, lecz domaga się, aby proces ten był prowadzony z poszanowaniem realiów funkcjonowania administracji lokalnej i zasad bezpieczeństwa publicznego. Jak podkreśla ZPP, „zmiany w prawie powinny przyspieszać inwestycje, ale nie kosztem jakości decyzji, bezpieczeństwa i transparentności”.

Z pełną treścią uwag zgłoszonych przez ZPP można zapoznać się tutaj.