Związek Powiatów Polskich zgłosił szereg uwag do projektu „Strategii Rozwoju Polski do 2035 roku”, przygotowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Dokument, datowany na 9 września 2025 r., trafił do uzgodnień w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Samorządowcy wskazują na liczne niespójności, nadmierną ogólność zapisów oraz rozbieżności między deklaracjami a rzeczywistymi działaniami państwa.

Brak konkretów i nierealne założenia

W opinii ZPP wiele celów strategii ma charakter deklaratywny i nie znajduje pokrycia w danych finansowych ani w realnych możliwościach wdrożenia. Samorządy podnoszą, że część wskaźników – m.in. dotyczących dzietności czy udziału mieszkań komunalnych i społecznych – jest „nierealna do osiągnięcia” w proponowanym horyzoncie czasowym.

ZPP zwraca uwagę, że dokument powinien posługiwać się wartościami liczbowymi, a nie procentowymi, by umożliwić faktyczną ocenę postępów. Podobne wątpliwości budzi brak spójności między zapisami o wspieraniu kredytobiorców a brakiem konkretnych mechanizmów tego wsparcia.

Sprzeczności między strategią a rzeczywistością finansową

Jednym z najmocniejszych akcentów uwag ZPP są zarzuty dotyczące rozbieżności między planowanymi działaniami a budżetami instytucji publicznych. Samorządy pytają, w jaki sposób urzędy pracy mają aktywizować osoby bierne zawodowo, skoro w planie finansowym Funduszu Pracy na 2026 rok środki na ten cel zmniejszono o 40% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Podobny problem dotyczy ochrony zdrowia psychicznego – w projekcie strategii zapisano ambitne cele, podczas gdy plan finansowy NFZ przewiduje redukcję nakładów na psychiatrię. W ocenie ZPP, takie sprzeczności podważają wiarygodność strategii.

Kwestie społeczne i edukacyjne - zbyt ogólne, miejscami sprzeczne

Związek Powiatów Polskich domaga się doprecyzowania zapisów dotyczących opieki długoterminowej, wskazując, że strategia odnosi się do nieistniejących jeszcze regulacji prawnych, jak choćby ustawy o opiece długoterminowej, której założenia nie są znane.

W sferze edukacji samorządy krytykują zapisy o „realnym wpływie nauczycieli na organizację pracy w szkole” – wskazując, że zgodnie z prawem za organizację odpowiada dyrektor jako pracodawca. Podnoszą też wątpliwości co do realności wdrożenia nowej podstawy programowej już od 1 września 2026 roku.

Migracja i rynek pracy - chaos legislacyjny

ZPP zwraca uwagę na niespójności w zakresie polityki migracyjnej i zatrudnienia cudzoziemców. W strategii mowa jest o potrzebie opracowania „nowego modelu dostępu cudzoziemców do rynku pracy”, co – jak wskazują samorządowcy – podważa sens przyjęcia przez Sejm nowej ustawy w tym zakresie w 2025 roku.

Wątpliwości budzi też pomysł wprowadzania ułatwień w zatrudnianiu cudzoziemców przy inwestycjach obronnych.

Postulaty samorządów: więcej realizmu, mniej formalizmu

Wśród szczegółowych propozycji ZPP znalazł się postulat, by w zamówieniach publicznych zamiast wydłużania terminów ofert wprowadzać prostsze procedury dla małych przedsiębiorców i stopniowo podnosić próg stosowania Prawa zamówień publicznych.

Samorządy postulują również ujednolicenie działań CUS i instytucji kultury, wzmocnienie roli administracji samorządowej w strategii oraz rezygnację z pomysłów o wątpliwej skuteczności ekonomicznej, jak np. organizacja igrzysk olimpijskich w Polsce.

ZPP: samorząd nie może być pominięty

Związek zwraca uwagę, że w dokumencie brakuje odniesień do rozwoju administracji samorządowej, mimo że to właśnie powiaty i gminy będą w praktyce realizować większość celów strategii.

Zdaniem samorządowców, strategia w obecnym kształcie wymaga gruntownej korekty, by mogła stać się rzeczywistym planem rozwoju państwa, a nie zbiorem życzeń.

Z pełną treścią uwago zgłoszonych przez ZPP można zapoznać się TUTAJ.